Ojcowski Park Narodowy został utworzony 14 stycznia 1956 roku. Objęta ochroną Dolina Prądnika cechuje się bardzo bogatą fauną i florą, a teren ten jest częścią projektu Natura 2000.
Ojcowski Park Narodowy – utworzenie
Starania o objęcie ochroną terenów położonych w Dolinie Prądnika sięgają początku XIX wieku, kiedy to na tym terenie odkryto liczne gatunki roślin i zwierząt oraz rozpoczęto naukową eksplorację jaskiń. Jednocześnie dochodziło do masowej wycinki drzewostanu oraz rozkopywania namulisk jaskiń i wydobywania znajdującego się w nich materiału nawozowego. Dzięki zaangażowaniu lokalnej ludności możliwy był stopniowy wykup ziem z rąk okolicznych kupców oraz próby ratowania przyrody Ojcowa. Pod koniec XIX wieku utworzono Muzeum Regionalne. W okresie międzywojennym powołano Państwową Komisję Ochrony Przyrody, która została później przekształcona w Państwową Radę Ochrony Przyrody oraz opracowano pierwszą monografię przyrodniczą Doliny Prądnika i Sąspowskiej. W monografii opisano środowisko geograficzne okolic Ojcowa oraz zamieszczono plan przyszłego rezerwatu przyrody, który służyć miał ochronie przyrody oraz stanowić przedmiot badań naukowych i miejsce dostępne dla zwiedzających. Przez kolejne lata nie ustawały starania na rzecz ochrony przyrody Ojcowa, dzięki czemu na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 1956 r. możliwe było utworzenie Ojcowskiego Parku Narodowego.
Ojcowski Park Narodowy opis
W 1993 r. na podstawie ustaleń zawartych w Planie Ochrony Ekosystemów Leśnych i Nieleśnych Ojcowskiego Parku Narodowego, przyjęto podział powierzchni terenu na obszar ochrony ścisłej, obszar ochrony częściowej – zbiorowisk leśnych oraz zbiorowisk nieleśnych, a także obręb gruntów ekonomicznych podległych ochronie krajobrazowej. Teren Parku stawowi Obwód Ochronny „Groty”, a w jego skład wchodzą obchody: Korytania, Złota Góra i Pieskowa Skała. Park znajduje się na terenie województwa małopolskiego, w powiecie krakowskim. Położony jest on na terenie czterech gmin: Skała (1222,56 ha), Jerzmanowice-Przeginia (300,10 ha), Wielka Wieś (114,67 ha) oraz Sułoszowa (508,29 ha). Ponadto, Park posiada otulinę ochronną o powierzchni 6777 ha obejmującą wymienione gminy oraz dodatkowo gminę Zielonki. Zgodnie z rozporządzaniem Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 1997 r. w sprawie Ojcowskiego Parku Narodowego jego ogólna powierzchnia wynosi 2145,62 ha, z czego 1387,48 ha stanowią grunty Skarbu Państwa znajdujące się w zarządzie Parku, 18,95 ha to tereny będące w innym zarządzie, grunty prywatne stanowią 656,61 ha, natomiast 82,58 ha to grunty inne. Jest to najmniejszy Park Narodowy w Polsce. Jego tereny położone są w południowej części Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej, w odległości około 20 km kierując się na na północny zachód od Krakowa. Zbiorowiska leśne stanowią 1529 ha (71% powierzchni Parku), grunty rolne – 366 ha (22% powierzchni Parku), natomiast wody, w tym rzeki Prądnik i Sąspówka to około 1% powierzchni Parku. 16% powierzchni Parku, czyli 249 ha stanowią obszary ochrony ścisłej, w tym tereny wschodnie kompleksu leśnego Złotej Góry, kompleks leśny Góry Chełmowej z wąwozami Ciasne Skałki i Jamki, kompleks leśny Wąwozu Korytania, Wąwóz Skałbania oraz fragment części szczytowej Góry Rusztowej. Najwyższym wzniesieniem jest Chełmowa Góra (473 m n.p.m.). Dla zwiedzających dostępne są do zwiedzania dwie jaskinie: Jaskinia Łokietka oraz Jaskinia Ciemna.
Natura 2000
Dolina Prądnika ujęta jest w Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000, której celem jest zachowanie zagrożonych wyginięciem siedlisk przyrodniczych oraz różnorodnych gatunków roślin i zwierząt. Na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego występują siedliska przyrodnicze, w tym: murawy kserotermiczne, podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne czy kwaśne buczyny oraz liczne gatunki roślin i zwierząt, takie jak na przykład: bocian czarny, muchołówka mała czy bóbr europejski.